Historia polskiego przewodnictwa tatrzańskiego 3/4 – od lat 20 do 60-tych

Odzyskanie przez Polskę niepodległości wymusiło powstanie polskiej organizacji, która zajmie się sprawami przewodnictwa. Początkowo znalazły się one w jurysdykcji Sekcji Turystycznej Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego. W późniejszym czasie, od 1922 roku odpowiedzialność ta przeszła na Komisję ds. Przewodnictwa.

Lata międzywojenne

W okresie między I a II wojną światową przewodników tatrzańskich nadzorowała Komisja ds. Przewodnictwa. W jej skład weszli dwaj delegaci ST PTT i jeden z TOPR a także delegat Oddziału Zakopiańskiego PTT oraz dwóch przewodników I klasy. Do 1936 roku przyjęło się że rolę przewodnika może pełnić góral. Nie było odstępstw od tej reguły aż do chwili kiedy egzamin zdali taternik Stanisław Motyka a rok później Jan Staszel. Tuż przed wybuchem wojny dołączyły do nich trzy nazwiska Andrzej Marusarz młodszy, Jędrzej Wawrytko oraz Wojciech Juhas.

Wojna i okupacja

Czasy II wojny światowej to okres, kiedy polscy przewodnicy mieli zakaz wykonywania swojego zawodu. Mocno zmalał wtedy ruch turystyczny, a nielicznych odwiedzających oprowadzali w tym czasie niemieccy bądź austriaccy alpiniści. W roku 1943 z inicjatywy Deutschen Alpenvereines odbył się przy Morskim Oku kurs dla kandydatek na kierownika górskich wycieczek. Spośród 14 uczestniczących kobiet uprawnienia do prowadzenia uzyskało jedynie pięć z nich. Mogły oprowadzać wycieczki po łatwych i oznakowanych trasach a także po tych trudniejszych, na Rysy.

Okres powojenny

Wojna wyrządziła nieodwracalne szkody i dotknęła także środowisko przewodników górskich. Spośród 25 osób wojnę przeżyło szesnastu. Dodatkowo część z nich wyjechała za granicę, gdzie już pozostała i nie wróciła do kraju. Spontanicznie odraczający się ruch turystyczny wymagał zwiększenia ilości osób z uprawnieniami. W związku z tym reaktywowano istniejącą przed wojną Komisję ds. Przewodnictwa w nowym składzie, która miała zająć się kluczowymi dla środowiska sprawami. W przewodnictwo włączyli się zarówno górale jak i osoby z innych części kraju. W gronie tym znajdowali się zarówno mężczyźni j k i kobiety. Wkrótce odbył się pierwszy kurs na nowych kierowników wycieczkowych, na którym wyszkolono 31 osób. Posiadały one uprawnienia do oprowadzania turystów po Podtatrzu oraz łatwiejszych i oznakowanych szlakach. Z czasem część kierowników, po zdaniu dodatkowego egzaminu została przewodnikami tatrzańskimi IV klasy zyskując szersze uprawnienia. Pozostali stali się przewodnikami podhalańskimi. Po zlikwidowaniu w 1968 roku przewodnictwa podhalańskiego, przewodnicy tatrzańscy klasy IV przystąpili do egzaminu stając się pełnoprawnymi przewodnikami klasy III.